Το Διαβατήριο

Θεατρική Ομάδα Ε.Ρ.Ε.Τ.Α.

Η Ε.Ρ.Ε.Τ.Α (Είμαστε Ρεαλιστές Επιδιώκουμε Το Αδύνατο), είναι το θεατρικό τμήμα της εταιρείας θεατρικών σπουδών και παραστάσεων «ΔΩΔΩΝΗ». Δημιουργήθηκε το 2001 κάτω από την ανάγκη των μελών της να εκφραστούν μέσα από:

1. το ανέβασμα θεατρικών έργων,
2. τη λειτουργία studio- μελέτης του θεατρικού λόγου,
3. προτάσεις πειραματικού τύπου για τη σκηνοθετική φόρμα.

Η βασική αναγκαιότητα της δημιουργίας της Ε.Ρ.Ε.Τ.Α. βρίσκεται στη λογική της έκθεσης ενός ευρύτερου προβληματισμού που άπτεται των ανθρωπίνων σχέσεων, των κοινωνικών εξελίξεων και των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος στο σύγχρονο κόσμο, μέσα από τη θεατρική πράξη.

Η τέχνη είναι μια από τις βασικές μορφές της κοινωνικής συνείδησης. Σκοπός της είναι η σωστή απόδοση της εικόνας της πραγματικότητας, μέσα από την αναπαράσταση της πραγματικότητας, με καλλιτεχνικές μορφές. Στην ανάγκη του συγχρόνου ανθρώπου να έρθει σε επαφή με την ίδια τη φύση, αλλά και τις λειτουργίες του ως ανθρώπινη οντότητα, παρατηρείται μια ελλειμματική κατάσταση. Απομακρύνεται από τα προϊόντα που καταναλώνει, από το φυσικό τρόπο ζωής και αδυνατεί να περιγράψει αυτό που πραγματικά βλέπει και βιώνει. Αυτήν ακριβώς την κατάσταση έρχεται να καλύψει η λειτουργία του θεάματος και του θεαματικού τρόπου ζωής. Μέσα από τις διάφορες πλευρές της ζωής, εκλαμβάνονται εικόνες και συγχέονται μεταξύ τους, δίνοντας μια άλλη ζωή, τη ζωή που δε ζούμε.

Το κάθε έργο τέχνης εμπεριέχει μια συγκεκριμένη κοινωνική ιδέα. Όσο πιο σημαντική και αληθινή είναι αυτή η ιδέα, τόσο τελειότερη και ταιριαστή στην ιδέα αυτή είναι η καλλιτεχνική μορφή. Στις σημερινές συνθήκες ζωής, όπου η “θεαματική πραγματικότητα” είναι ξεκομμένη από την ίδια τη ζωή, εμφανίζεται μια σειρά από εκφράσεις τέχνης που ουσιαστικά δηλώνουν την έλλειψη κάθε μορφής τέχνης μέσα σε αυτές. Η τέχνη δε ζει ανεξάρτητη ζωή μέσα στην κοινωνία. Επηρεάζεται από αυτήν και επιδρά στην κοινωνική ζωή διαμορφώνοντας αισθήματα, σκέψεις και αξίες. Η προέλευσή της δεν είναι τα τεράστια εργαστήρια ψευτιάς, απάτης και διαφθοράς των συνειδήσεων που ονομάζονται κέντρα θεατρικών και κινηματογραφικών παραγωγών με σύγχρονη μητρόπολη την Αμερικάνικη Κινηματογραφική Βιομηχανία, αλλά η ίδια η κοινωνική ζωή. Και μόνο οι τίτλοι των μυθιστορημάτων, διηγημάτων, κινηματογραφικών ταινιών, θεατρικών έργων, χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο και την κατεύθυνση της κυρίαρχης σήμερα θεαματικής τέχνης.

Ο Henry Miller υποστηρίζει: «εμένα δεν με ενδιαφέρει ούτε η ζωή των μαζών, ούτε οι προθέσεις των κυβερνήσεων που υπάρχουν στον κόσμο», εμείς αντιπροτείνουμε λέγοντας ότι μας ενδιαφέρουν και τα δυο, γιατί στην τέχνη καθρεφτίζεται ολόκληρη η υλική και πνευματική ζωή της κοινωνίας, αλλά και οι αλλαγές των “υλικών” όρων της ζωής.

Ο καλλιτέχνης για εμάς πρέπει να γράψει την αλήθεια. Η καλλιτεχνική όμως αλήθεια προϋποθέτει όχι απλή περιγραφή των γεγονότων της καθημερινότητας, αλλά καλλιτεχνική αναπαράσταση του νοήματος και της ουσίας των φαινομένων της κοινωνικής ζωής στην τάση ανάπτυξής της.

Η συνάντησή μας δεν ήταν τυχαία. Εκτός από τις θεατρικές σπουδές μας, ασχολούμαστε με τις ανθρωπιστικές επιστήμες (κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, δάσκαλοι, φιλόλογοι, μουσικοί, κοινωνιολόγοι).

Εξαιτίας των ειδικοτήτων των μελών της η Ε.Ρ.Ε.Τ.Α εντάσσει στη διαδικασία των προβών τεχνικές που βοηθούν τον ηθοποιό, αλλά και τη συλλογικότητα της προσπάθειας. Τέτοιες μέθοδοι είναι το Ψυχόδραμα, ασκήσεις αυτοαντίληψης-αυτογνωσίας, ασκήσεις χαλάρωσης και διαφραγματικής αναπνοής, ασκήσεις αντιθετικής συνεργατικής, επενδύοντας επιπλέον στους ισχυρούς δεσμούς που πρέπει να έχει η ομάδα. Μια αξία που διαπερνάει όλη τη φιλοσοφία της εργασίας μας είναι η σπουδαιότητα που αποδίδουμε στη συλλογικότητα και στον ομαδικό τρόπο δουλειάς.

Οι συχνές συναντήσεις μας στους χώρους εργασίας πρόβαλαν διαρκώς ένα μόνιμο αίτημα που ήταν: όλη αυτή η εμπειρία συναισθημάτων, ιδεών, σκέψεων, να οργανωθεί και να εκφραστεί μέσω της τέχνης. Οι θεατρικές σπουδές και η αγάπη για το θέατρο, που είχε ο καθένας βοήθησαν να κατευθυνθούμε προς τη δημιουργία της θεατρικής ομάδας. Η επιλογή των θεατρικών έργων γίνεται με γνώμονα το παραπάνω σκεπτικό. Η ομάδα μέσα από αυτοσχεδιασμούς αφιέρωσε πολύ χρόνο στο να διαμορφώσει ένα δικό της ρεπερτόριο, που κάλυπτε περισσότερο τις ανάγκες και τους προβληματισμούς της, την κάθε φορά.

Σε αυτά τα πέντε χρόνια λειτουργίας δουλεύτηκαν πολλά κλασσικά κείμενα (Τσέχωφ: Θείος Βάνιας/Ψυχούλα, Γκογκόλ : Το ημερολόγιο ενός τρελού, Πίντερ: Ο Επιστάτης/Ένα ακόμα και φύγαμε/Στάση αναζήτησης, Μπέκετ: Ohio Impromptu), κείμενα Ελλήνων συγγραφέων (Λούλα Αναγνωστάκη: Ταξίδι πέρα μακριά, Μ.Ποντίκας: οι Θεατές, Γ.Σκούρτης: ο Άνεργος, Δ.Δημητριάδης: Λήθη/Μνήμη/Ήττα/Τέχνη), καθώς και ξένο σύγχρονο θέατρο (Eric Rohmer : Τρίο σε Μι Μπεμόλ, Sarah Kane : 4.48 Ψύχωση) με τη μορφή του Studio. Το 2003 η Ε.Ρ.Ε.Τ.Α παρουσίασε το έργο «Μηνύματα», αποτέλεσμα συλλογικής δουλειάς της ομάδας. Το 2004 παρουσίασε το έργο «Μπλέ-Πορτοκαλί» του Τζο Πένχολ και το 2005 το έργο «Μνήμες και συναισθήματα», μια επιλογή και δραματοποίηση δημοτικών τραγουδιών. To 2007 και το 2008 παρουσίασε «το Διαβατήριο» του Pierre Bourgeade, παράσταση την οποία παίζει μέχρι σήμερα.

Δε θα πρέπει να παραλείψουμε ότι όλη αυτή η προσπάθεια φιλοδοξεί να έχει μια σταθερή απάντηση απέναντι στην έκπτωση που θεωρούμε ότι συντελείται στα καλλιτεχνικά δρώμενα. Επειδή η τέχνη και οι άνθρωποι που την υπηρετούν είναι απολύτως συνδεδεμένοι με μια κοινωνικο-οικονομική πραγματικότητα που δημιουργεί ερωτηματικά και που προτυπικά ενισχύει και προάγει θεάματα τηλεοπτικού τύπου, θα πρέπει να ενισχυθούν προσπάθειες ομαδικές οι οποίες θα προάγουν μια άλλη αντίληψη απέναντι σε αυτή την τυποποιημένη πραγματικότητα, ώστε να βρει το νόημά της η ρήση του Βλαδίμηρου Μαγιακόφσκι: «η τέχνη δεν πρέπει να αντανακλά σαν τον καθρέφτη, μα σα φακός να μεγενθύνει»