η σκηνοθετική ματιά

Ο Μπουργκάντ κάνει μια ιστορική αναδρομή που μοιάζει διαχρονική.

    Προσκαλεί σε συμβίωση δύο εκ διαμέτρου αντίθετες γυναικείες προσωπικότητες που έζησαν σε διαφορετικές ιστορικές περιόδους  και αντιπροσωπεύουν, ως όψεις του ίδιου νομίσματος.

  Η Μαίριλιν Μονρόε εκπροσωπεί ένα κοινωνικό κατασκεύασμα της βιομηχανίας του θεάματος σε μια εποχή όπου η γυναίκα βγαίνει από το κάδρο του ηθικού συντηρητισμού των αγροτικών κοινωνιών ενταγμένη ήδη στην παραγωγή και καλείται να υπηρετήσει την απόλυτη έκφραση της εμπορευματοποίησής της.

   Καθίσταται έτσι αδρανής απέναντι στον νέο κοινωνικό ρόλο της εργαζόμενης και προοδευτικά υιοθετεί τα χαρακτηριστικά της μοιραίας ξανθιάς καλονής με το αψεγάδιαστο καμπυλωτό κορμί που συνεπάγεται την ακύρωση κάθε δυναμικής πνευματικής καλλιέργειας.  

    Χτίστηκε σιγά σιγά  μια κοινωνική εκδοχή της γυναικείας προσωπικότητας με κυρίαρχο κριτήριο την εμφάνιση.

    Απ την άλλη μεριά η Ρόζα Λούξεμπουργκ  στις αρχές του εικοστού αιώνα αγωνίζεται ενάντια στην ανισότητα και την κοινωνική αδικία θέτοντας  με ταξική διάσταση τα ζητήματα που αφορούν τη θέση της γυναίκας στο συγκεκριμένο οικονομικό σύστημα που χαρακτηρίζεται κυρίως από την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο και το οποίο οδηγεί τελικά με τρόπο νομοτελειακό στην εμπορευματοποίηση του ανθρώπου ανεξάρτητα από το φύλο του.

  Η συλλογική έκφραση της αντίστασης απέναντι σε ένα σύστημα που υποβαθμίζει την ανθρώπινη ύπαρξη και αντικαθιστά την αξία της ζωής με την συσσώρευση  κέρδους για λίγους,  είναι για την Ρόζα Λούξεμπουργκ στόχος ζωής με εργαλείο όμως τον αυθορμητισμό που τελικά οδηγεί στην αποξένωση απο τον ίδιο τον προσωπικό στόχο.

   Ιστορικά,η επιλογές της Ρόζας Λούξεμπουργκ,ο απόλυτος δηλαδή υποκειμενισμός της οδήγησε την επανάσταση στην Γερμανία στην ήττα.

  Η Μαίρυλιν Μονρόε   εξουθενωμένη από την απόλυτη εμπορευματοποίηση και εκμετάλλευση της ίδιας της τής ανθρώπινης ύπαρξης και μη μπορώντας να διαχειριστεί αυτή την βαρβαρότητα οδηγείται σταδιακά στην εξάρτηση και τελικά στο θάνατο.

Η Ρόζα Λούξεμπουργκ συγκρούεται με το σύστημα φυλακίζεται και τελικά δολοφονείται απ αυτό.

   Τίθεται  στο έργο συχνά το ερώτημα:«Τι είναι μια γυναίκα;»  

Και οι δύο ηρωίδες καθορίζουν την στάση τους στη ζωη μέσα από το φίλτρο τη ατομικής ματαιοδοξίας που τις περισσότερες φορές αν οχι όλες οδηγεί τους ανθρώπους και ιδιαίτερα τις γυναίκες να γίνονται υποχείρια των <<θέλω>> τους ώστε να ειναι ευάλωτες…

     Πεθαίνουν και οι δύο τραγικά.Ποιόν εξυπηρέτησε ο θάνατος  τους;Τι διδάσκει αυτός; Είναι ερωτήματα που γεννιούνται μέσα από την διαλεκτική σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του και την κοινωνία.   

Ο Έριχ Φρόμ θέτει το ερώτημα: "Να έχεις ή να είσαι" Στο έργο η απάντηση βρίσκεται στο να είσαι ο εαυτό σου.Και ο εαυτός σου υπάρχει εκεί που το εμπόρευμα χάνει την ανταλλακτική του αξία και γίνεται προϊον της ιστορικής αναγκαιότητας...Διαβάζοντας το έργο κανείς μπορεί εύκολα να διακρίνει σε πρώτο επίπεδο,ένα διαχρονικό δίαλογο μεταξύ μιας συνείδησης που επαναστατεί  στα υπάρχοντα κοινωνικά πρότυπα και μιας συνείδησης που τα αποδέχεται ως όρους ζωής.

  Σε δεύτερο επίπεδο διακρίνεται η διαμάχη της γυναίκας με την ίδια της την φύση που εκφράζεται τελικά ματαιόδοξα.   

Το πρόβλημα δεν είναι ο τρόπος που μπορεί κανείς να πραγματώσει τις επιθυμίες του στη ζωή αλλά αν οι επιθυμίες αυτές στηρίζονται στην πραγματική προσωπική ικανοποίηση.

Και οι δύο ηρωίδες προσπάθησαν να βρούν νόημα στη ζωή τους με μια προσωπική αλαζονεία.... Έχουμε λοιπόν την εμπορευματοποίηση του φύλου από την μία και το φύλο απέναντι στην εμπορευματοποίησή του από την άλλη... 

   Ουσιαστικά λοιπόν ως αναφορά την πολιτική αφήγηση κανείς θα μπορούσε να  πεί ότι η διάσταση του συνειδητού από το αυθόρμητο δημιουργεί προϋποθέσεις ρήξης της ηρωίδας με τον ίδιο της τον εαυτό……

Νατάσα Βασιλείου